Balkabağı Dükkanı

Balkabağı, salatalık ve kavunla aynı bitki familyasından olan bir tür kış kabağıdır. Tohum içerdiği için teknik olarak bir meyvedir. Ancak besin değeri açısından daha çok sebzeye benzer.

Kabaklar genellikle yuvarlak ve turuncu renklidir, ancak boyut, şekil ve renk çeşidine göre değişiklik gösterebilir. Pürüzsüz ve çıkıntılı kalın bir dış kabuğu ve meyveleri yapraklı bitkiye bağlayan bir sapı vardır.

İçleri, lifli etle kaplı fildişi rengi tohumlar dışında boştur.

Balkabakları Kuzey Amerika’ya özgüdür ve onlara ait bayramlar için önemli bir objedir. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da Cadılar Bayramı için Jack-O’-Lanterns olarak oyulur ve Şükran Günü tatlısı olarak turta haline getirilir.

Ancak, Antarktika hariç tüm kıtalarda yetiştirilirler.

Tohumları, yaprakları ve içi yenilebilir.

Balkabağı; yağ ve sodyum içeriği düşük, lif içeriği yüksektir. A vitamini, B vitamini, potasyum, protein ve demir içerirler.

Balkabağı bitkileri hem erkek hem de dişi çiçeklere sahiptir ve polenleşme (polenin aktarılması) genellikle arılar tarafından gerçekleştirilir. 

1584 yılında, Fransız kaşif Jacques Cartier Kuzey Amerika’nın St. Lawrence bölgesini keşfettiğinde burada büyük kavunlar bulduğunu bildirmişti. Balkabağının bu bölgede yaklaşık 6000 yıldır yetiştirildiği düşünülmektedir. Güney, Orta ve Kuzey Amerika’da bu yıllara ait balkabağı yetiştiriciliği ve balkabağı pişirilmesine dair kanıtlar bulunmuştur.

Balkabağının yabani ataları, bugünkü boyutlarının yaklaşık beşte biri kadar, acı, sert kabuklu ve tatsızdılar. Acılık, küçük hayvanlar için öldürücü olan Cucurbitacin adlı doğal bir savunma kimyasalının varlığından kaynaklanıyordu, ancak daha büyük hayvanlar bu kimyasalı metabolize edebiliyordu. Cucurbita, tohumlarını kırıp dağıtmak için mamutlar gibi daha büyük hayvanlara muhtaçtı. Teorik olarak, mamutlar nesli tükendiğinde Cucurbitanın da nesli tükenmeliydi, ancak insanlar ile yeni bir ortaklık kurarak neslinin tükenmesini önledi. İnsanlar Cucurbita’yı evcilleştirdi ve daha büyük ve daha lezzetli olmaları için yetiştirdi.

Balkabağı neden turuncu renktedir?

Tatlı patates, havuç ve kavun gibi balkabakları da, karakteristik turuncu rengini veren karoten pigmenti içerir. Balkabağı başlangıçta yeşil renkte oluşur ve olgunlaştıkça renkleri turuncuya döner. Bu, onları yiyebilecek hayvanlar tarafından daha kolay görülebilmeleri ve tohumların yayılmasına yardımcı olmaları açısından evrimsel bir avantaj olarak değerlendirilebilir.

Balkabağı Yararları

Balkabağının yararlarının çoğu, düşük şeker ve yüksek lif içeriğinin yanı sıra içerdiği vitamin ve minerallerden kaynaklanmaktadır.

Balkabağı ilgili çok fazla araştırma bulunmamakla birlikte, sağlık yararları kanıtlanmış birçok besin maddesini yüksek oranda içermektedir.

Bağışıklık sistemine faydaları

Balkabağı, kısmen A vitaminine dönüştürülen yüksek miktarda beta karoten içerir. A vitamini, vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olabilir.

Bazı araştırmalar, A vitamininin bağırsak zarını güçlendirerek enfeksiyonlara karşı daha dirençli hale getirmede özellikle önemli olduğunu göstermektedir.

C vitamini de, patojen tespit edildiğinde tepki veren bağışıklık hücrelerini güçlendirerek bağışıklık sağlığında önemli bir rol oynar.

Göz sağlığına faydaları

Balkabağı ilk olarak, beta karoten açısından zengindir ve bu da retinanın ışığı emmesine yardımcı olarak görme keskinliğinizi korumaya yardımcı olur.

İkincisi, balkabağındaki diğer vitamin ve minerallerin kombinasyonu, yaşa bağlı makula dejenerasyonuna karşı koruma sağlayabilir.

Bir araştırma, yaşa bağlı makula dejenerasyonu olan kişilerin çinko, C vitamini, E vitamini, beta karoten veya bunların bir kombinasyonunu içeren takviyeleri alarak hastalığın ilerlemesini yavaşlatabileceklerini ortaya koymuştur.

Cilt sağlığına faydaları

Balkabağında bulunan antioksidanlar cilt sağlığı için önemlidir. Bunlar arasında beta karoten ve C ve E vitaminleri bulunur.

Özellikle beta karoten, cildinizi güneşin zararlı ultraviyole (UV) ışınlarından koruyabilir. Beta karoten içeren besinler tüketmek, cildinizin görünümünü ve dokusunu iyileştirmeye de yardımcı olabilir.

C ve E vitaminleri de antioksidan özelliklere sahiptir. Genellikle cilt bakım ürünlerinde bir bileşen olarak kullanılırlar, ancak yenildiğinde cilt sağlığını iyileştirmeye de yardımcı olabilirler.

Kalp sağlığına faydaları

Meyve ve sebze yemek kalp sağlığını destekler. Dahası, balkabağı kalp sağlığı için iyi olan belirli besinler içerir.

Özellikle potasyum, yüksek tansiyon seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.

Ayrıca, lif, yediğiniz gıdalardaki kolesterolle bağlanarak ve emilimini önleyerek kan kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.

Metabolik sağlık için önemi

Balkabağı gibi beta karoten açısından zengin besinler tüketmek, metabolik sağlığınızı, yani kan şekerinizin ne kadar iyi kontrol edildiğini ve vücudunuzdaki yağ dağılımını iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Balkabağı ayrıca lif açısından da zengindir ve karbonhidrat içeren gıdalar tükettikten sonra kan şekerindeki ani yükselmeleri azaltmaya yardımcı olabilir.

Balkabağı Nasıl Yenir?

Balkabağından krep, turta, muhallebi ve kek yapımı çok popülerdir, ancak tuzlu yemeklerde de kullanımı iyi sonuçlar verir.

Çorba olarak pişirebilir veya diğer sebzelerle birlikte kızartabilirsiniz. Konserve kabak, hindistancevizi sütü ve baharatlarla karıştırılarak kremalı bir köri sosu haline getirilebilir.

Ülkemizde çok popüler olarak Kabak Tatlısı şeklinde yapılıp tüketilmektedir.

Balkabağı bitkisinin diğer kısımlarını da yiyebilirsiniz. Tohumlarını kabak çekirdeği olarak çıtır çıtır bir atıştırmalık veya salata sosu olarak kavrulurken, çiçeklerinden kabak çiçeği dolması yapılabilir.

Sonuç Olarak

Balkabağı, lif, vitamin ve mineraller açısından zengin, inanılmaz derecede sağlıklı bir sebzedir. Çok çeşitli olarak kullanılmaktadır ve tatlılarda veya tuzlu yemeklerde kullanılabilir. Bitkisel yağ açısından mükemmel bir kaynak olan kabak çekirdekleri de sağlıklı bir atıştırmalık veya salata sosu olarak kullanılabilir.

Ancak, balkabağından en fazla faydayı elde etmek için onu tatlı olarak değil, sebze olarak yemelisiniz.